Vrijdag 16 april begint het filmfestival ‘Movies that Matter’. Dit festival is gericht op “het openen van de ogen voor mensenrechten” en doet dit door het vertonen van relevante films en documentaires. Als mensenrechtensupporter omarmt Your Travel Reporter deze missie van harte. Het festival vindt dit jaar online plaats waarbij diverse inspirerende films de revue zullen passeren. Een film binnen dit thema die zeker de moeite waard is om te kijken, is het aangrijpende verhaal over een Tibetaanse vrouw in Beijing, van Amerikaanse regisseur Jocelyn Ford: ‘Nowhere To Call Home, a Tibetan in Beijing’.
Een vriendschap tussen journalist en de plattelandse Tibetaanse vrouw Zanta
De film ‘Nowhere To Call Home, a Tibetan in Beijing’ is een openhartige documentaire die de kijker meeneemt op reis door de wereld van de plattelandse Tibetaanse vrouw Zanta. De film brengt op zeer overtuigende manier de grimmige realiteit over etnische vooroordelen in beeld in China. Regisseur Jocelyn Ford gaat een stap verder dan haar rol van journaliste. Ze sluit namelijk zelfs vriendschap met de hoofdpersoon van het verhaal.
‘Nowhere To Call Home, a Tibetan in Beijing’
De documentaire is een bijzondere primeur voor de Amerikaanse regisseur en lijkt zelfs stilletjes de harten te veroveren van het lokale publiek in enkele Chinese steden. De reden? De film vertelt een zeer persoonlijk familieverhaal en mijdt de politieke kwestie rondom Tibet volledig.
Een ongekend beeld van Tibet
Journalist Jocelyn Ford documenteert een periode van acht jaar uit het leven van Zanta in haar film. Zanta is een Tibetaanse migrant die vanwege familieomstandigheden haar lokale bergdorpje uitvlucht in de hoop op een beter bestaan in Beijing. De film brengt het misbruik in beeld waar Zanta dagelijks mee worstelt in haar leven. Discriminatie voert de boventoon. Eerst in haar eigen woonplaats, een afgelegen dorp in het zuidwesten van Sichuan, omdat ze een vrouw is. Vervolgens in Beijing omdat ze van Tibetaanse afkomst is. Een deel van de aantrekkingskracht van de film is het feit dat het een totaal ongekend beeld van Tibet laat zien dan het romantische ideaalbeeld die we in de westerse verbeelding gewend zijn.
‘Vrouwen zijn geen cent waard’
‘We hebben een uitdrukking,’ zegt Zanta, verwijzend naar haar gemeenschap. ‘Vrouwen zijn geen cent waard. Onze mannen zijn meedogenloos. Als een vrouw iets verkeerds zegt, wordt ze geslagen met de riem.’ Zanta is sinds haar 28e weduwe en is gewikkeld in een strijd met haar schoonvader om de voogdij over haar 7-jarige zoon.
De oude man, woonachtig in een grotendeels pre-industrieel dorp, ziet er het nut niet van in om zijn kleinzoon Yang Qing, naar school te sturen. Volgens traditie behoort de jongen toe aan de familie van zijn vader. Om controle uit te oefenen en om ze in zijn macht te houden heeft Zanta’s schoonvader hun ID-kaarten achterover gedrukt. Zonder ID-kaart komen ze niet ver in de stad. Een geldige ID-kaart is nodig voor bijvoorbeeld het huren van een woning of voor inschrijving op een school.
Vooroordelen
Moedeloos verhuist Zanta naar Beijing om een betere toekomst op te bouwen voor haar en haar zoon. Aangekomen in de stad heeft ze moeite met het vinden van woonruimte. Verhuurders zien Tibetanen vaak als onnozel en onbeschaafd, ze wordt dan ook gediscrimineerd. In één scène roept Zanta zelfs de politie erbij wanneer een verhuurder na een eerdere toezegging over het huren van een appartement, toch besluit terug te krabbelen.
‘Dit is een belediging voor alle Tibetanen. Je maakt me belachelijk, je hebt me vernederd!’ zegt Zanta. ‘We zijn allemaal Chinezen,’ reageert een politieagent, die zelf Han-Chinees is, de dominante etnische groep van het land. ‘De Chinezen onderdrukken ons Tibetanen,’ antwoordt Zanta bitter, waarop de agent zegt dat hij haar niet kan helpen als ze zo doorgaat.
Tibetaanse vrouw wilt zoon weggeven
Jocelyn Ford (55), voormalig China-correspondent voor de openbare radio in Beijing, kwam Zanta tegen op straat in 2005 toen ze sieraden aan het verkopen was. Ze wisselden telefoonnummers uit. Twee jaar later pas hoorde Ford weer iets van Zanta. In haar strijd om de eindjes aan elkaar te knopen, belde Zanta haar in wanhoop op. Ze vroeg Jocelyn of ze haar zoon aan haar kon geven. Zover kon Ford niet gaan om haar te helpen. Ze besloot echter wel te helpen met diens opleiding.
Het leven van echte Tibetanen
Toen ze Zanta ontmoette op die eerste avond, besefte Ford hoe weinig ze eigenlijk wist van haar wereld. Jocelyn had eerder wel eens met Tibetaanse Lama’s gesproken en andere opgeleide Tibetanen. Maar ze wist echter niets over het leven van onopgeleide Tibetanen van het platteland, noch over Tibetanen die migreerden naar de steden in China. Ze was benieuwd naar Zanta’s verhaal.
Een moeder die vecht voor een beter bestaan voor haar zoon
“Die avond had ik geen idee dat ik zo diep betrokken zou raken in Zantas leven en dat onze onwaarschijnlijke ontmoeting het begin was voor een film. Mijn documentaire is een dramatisch persoonlijk verhaal van een moeder in tegenspoed die hard haar best doet een beter bestaan voor haar zoon op te bouwen”.
Een unieke inkijk in eeuwenoude tradities en brutaal patriarchaal systeem
De documentaire geeft een unieke inkijk in eeuwenoude tradities die leven in Tibetaanse dorpsgemeenschappen en de positie van vrouwen hierin. Gezinnen met alleen dochters worden minderwaardig behandeld. Daarnaast voeren ze een strijd tegen een brutaal patriarchaal systeem. Ook laat de film de beproevingen zien waar Tibetanen die een beter leven in Chinese steden zoeken, tegenaan lopen.
Fords documentaire leidt tot dialoog in China
Toen ze begon met het maken van de documentaire had ze niet verwacht het in China te kunnen vertonen. De film is o.a. gescreend in Shanghai en werd, tegen haar verwachtingen in, positief ontvangen. Tibet is toch één van China’s meest gevoelige politieke kwesties. Dit betekende dat ze voorzichtig te werk moest gaan en bepaalde onderwerpen buiten beschouwing moest laten.
‘Ik heb bewust geen woorden als ‘mensenrechten’ laten vallen. De film stipt problemen aan waar veel mensenrechtenorganisaties terecht bezorgd over zijn. Maar het is bekeken vanuit een menselijk perspectief waarmee eenieder zich kan identificeren. Het Chinese publiek lijkt in staat om de film te accepteren omdat het een persoonlijke reis documenteert. Het is een familieverhaal.’
De film heeft verschillende prijzen gewonnen waaronder de Millenium International Documentary Film Festival (België). Je kunt de hele film op Vimeo bekijken voor een paar euro.
Bron en foto’s: Jocelyn Ford
Boek je reis naar Tibet
Lijkt het je wel wat om op avontuur te gaan naar het mysterieuze Tibet? Bekijk hier alle rondreizen naar Tibet:
Wil je meer lezen over Tibet? Lees dan ook:
Nog geen comments